NASIL YAŞARSAK ÖYLE ÖLÜRÜZ

 

NASIL YAŞARSAK ÖYLE ÖLÜRÜZ

Değişimi ve Belirsizliği Şefkatle Karşılamak

(How We Live is How We Die)

Pema Chödrön

2022

İngilizceden Çeviren: Filiz Çakır

Omega Yayınları

1.Baskı - 2023

188 sayfa

Ölümle ilgili bir derdim yok. Derdi olanlar için iyi bir kitap olabilir.

 *

Geçicilikten bahsederek başlıyor kitap. Duygular geçici. Anlar geçici. Bu açıdan aslında her an bir ölüm var. Şu an bu satırları yazıyorum. Bitince bilgisayarın başından kalkacağım. Bilgisayarın başında olduğum an ölüp başka bir an başlayacak. Yemek yemeye başlayacağım, bu bir doğum. Yemeğimi bitirip masadan kalkacağım, bu da bir ölüm. Doğum ve ölümü salt var olma ve yok olma düzleminden çıkarıp hayatın içindeki bir döngü olarak göstermeye çalışıyor yazar. Hepsinin geçici olduğunu kavrarsak da her şeyi “istenen ya da istenmeyen, sağlık ya da hastalık, hayat ya da ölüm” her şeyi neşe ve zarafetle karşılarız, diyor. Sf.28

*

Sürekli olarak bir zihinsel durumdan diğerine geçeriz, diyen yazar ölürken de yanımıza zihinsel durumumuzdan başka bir şey götüremeyeceğimizi anlatıyor. O yüzden de zihinsel durumumuzu en iyi hale nasıl getiririze yanıtlar veriyor.

“Yaptığımız, söylediğimiz, hatta düşündüğümüz her şey zihnimizde iz bırakır. Bir şeyi bir kez yaptığımızda muhtemelen tekrar yaparız.(…) Tahmin edilebilir şekilde davranır ve tepki veririz.” Sf.66 Böylece eğilimlerimiz ve alışkanlıklarımız oluşur.

Örneğin kendinizi yetersiz hissetme eğiliminiz var. Patron, siz ve iki iş arkadaşınızın olduğu ortamda “Berbat bir iş çıkarmışsınız.” dedi. Üçünüzü de eleştirdi ama sizin bunu kişisel algılama yönünde güçlü bir eğiliminiz var, o yüzden hepsi sizin hatanızmış gibi kendinizi kötü hissedersiniz. Burada kendinizi kötü hissetmenizin sebebi patronun sözleri gibi görünüyor ama o sözler aslında sadece tetikleyici. Asıl sebep, sizdeki eğilim. “Yetersiz hissetme eğiliminiz zaten hayatınızda hep tekrar eden bir tema. Berbat bir iş çıkarmışsınız, sözü bu eğilimin tam olarak ortaya çıkması için doğru şartları sağlayan tetikleyiciydi.” Sf.67 Yani eğilimler yalnızca içsel sonuçlar değil, dışsal durumlar olarak da ortaya çıkıyor. Bazıları sık sık patronla sorun yaşar, bazıları özel ilişkilerde… Dışarıda olanlar aslında içindekilerin yansıması.

Bu yüzden eğilimlere dikkat etmek gerek. Bunun için bu eğilimler ortaya çıktığında tanıyıp bu sefer farklı davranmamız gerekir ki bu eğilimi yenelim.

Örneğin fark ettik, soralım “Çektiğim acının temel sebebi nedir? Patronum mu yoksa eğilimlerim mi?”

Böylece o eğilimle ilgili geçmişi, örüntüleri görürsünüz.

Bunun gibi yoğun bir duygu sizi ele geçirdiğinde şunları öneriyor yazar:

1. Bedeninle bütün ol

2. Anda ol

3. Nazik ol

 

*

Tonglen pratiği diye bir pratik anlatılıyor kitapta. Örneğin öfkelendin. Dünyada öfke hisseden tek kişi değilsin. Kaç insanın aynı şekilde hissettiğini düşün. Kendi öfkeni nefesle içine çekerken aynı zamanda dünyanın dört bir yanındaki insanların öfkesini de içine çektiğini hayal et. Nefesini verirken de “Dünyadaki herkes öfkeden uzak olsun. Tüm varlıklar acıdan ve acının sebep olduğu şeylerden uzak olsun” de. Böylece nefes verirken başkaları için de iyi şeyler yapma hissi iyi hissettirecekmiş.

Sf.88

 *

Dışarıda olanların içimizdekilerin yansıması olduğunu düşünüyorum ben de. Kitapta bunun çok ileri seviyede düşünülmüşünü gördüm.

Bir keşiş, kendisine bıçak çeken gencin karşısında korkmuş. Sonra onun da kendi zihninin bir parçası olduğunu düşünüp “Benden ayrı değil” diyerek gencin önünde secde etmiş. Genç afallamış ve keşişin yolundan çekilmiş.

*

Ölümü karşılama şekillerine dair örnekler var kitapta. Kimisi korkarak, kimisi gülümseyerek ölüyor. Farklılığın sebebi insanların zihin yapılarındaki farklılıklar.

*

Ölenlerin arkasından yapılacaklar ile ilgili tavsiyeler de yer alıyor kitapta. Ölen öldüğünün bilincinde olmayabilirmiş geçiş anında. İlk zamanlar ona “Tibet’in Ölüler Kitabı”nı okumayı tavsiye ediyor.  Bizdeki Yasin okumak gibi.

Ölenin geride bıraktığı eşyalarına saygılı olmayı anlatıyor. Daha iyisi ölmeden önce eşyalarının paylaşımını yaptırmak, diyor.

*

Kitabın anlayabildiğim kısımları bunlar. Anlayamadığım kısımları da var. 

Bu konularla ilgili şu kitaplar da destekleyici olabilir:

Bkz: Ruhların Yolculuğu

Bkz: Ruhların Kaderi

Bkz: Şimdinin Gücü

Bkz: Ölmeden Önce Ölünüz

Bkz: İçten Dışa