İNCE MEMED 3

İNCE MEMED 3

Yaşar Kemal

1984

Yapı Kredi Yayınları

511 sayfa

2.ciltte İnce Memed, Ali Safa Bey ve Kel Hamza’yı öldürmüştü.

Hamza ölmeden önce çok yalvarmış, çok alçalmıştı.

Bu cilt İnce Memed’in işte bu sorgulamasıyla başlıyor:

“İnsan canı bu kadar alçalmaya değer miydi? Ne pahasına olursa olsun insan yaşamını sürdürmeli miydi? Sıtmalar, hastalıklar, zulümler, buyruklar, açlıklar, yoksulluklar insan soyunun yaşama direncini kıramamış, insanoğlu kıyımlardan, aşağılamalardan, sakatlıklardan, kırımlardan sonra bile yaşamını sürdürmüştü. Bu korkunç güç, bu sonsuz direnç, bu yaşamak için katlanılan en aşağılık durumlar neydi, ne içindi? (…) Bu kadar alçalmaya değer miydi bir can? Can bu kadar, her şeyden değerli miydi?” sf15

Bence değil. Ben açıkçası ölmeye sıcak bakıyorum.

*

İnce Memed, bu ciltte yaklaşık ilk 200-250 sayfa boyunca ortada yok. Ama efsanesi ortada dolanıyor.

Sıradaki ölümü bekleyen zalim ağa Murtaza.

Murtaza Ağa, Memed’in gelip kendisini öldüreceğinden çok korkuyor. Topal Ali’den yardım istiyor. Topal Ali, görünüşte İnce Memed’in düşmanı ama aslında Topal Ali ve İnce Memed birbirlerini seviyorlar, kolluyorlar.

Murtaza Ağa, Topal Ali’nin gönlünü hoş tutmak için ona paralar, pahalı giysiler, neler neler alıyor. 

Çok iyi ve sıcak davranıyor ona.

Sonra bir gün İnce Memed’in öldürüldüğü haberi ulaşıyor.

Yüzbaşı Faruk ve adamları bir eşkıya çetesini öldürüyorlar. Aralarında İnce Memed’in de olduğunu sanıyorlar. Yüzbaşı ve adamları İnce Memed’i hiç görmedikleri için tanımıyorlar. Ama İnce Memed’i tanıyan köylü kadınlar ölenler arasında İnce Memed’i teşhis edip ağıt yakmaya başlıyorlar.

Yüzbaşı da Tazı Tahsin lakaplı hızlı koşmasıyla ünlü adamdan en hızlı şekilde kasabaya gidip İnce Memed’in öldürüldüğü haberini vermesini istiyor.

Tazı Tahsin, kasabada Murtaza Ağa’yı bulup müjdeyi ona veriyor. Murtaza Ağa da Tazı Tahsin’e bu müjdeli haber karşılığında bolca para veriyor.

Ve Murtaza Ağa’nın çirkin şerefsiz yüzü ortaya çıkıyor.

Topal Ali’yi yerlere göklere koyamazken birden onunla işi bittiği için Topal Ali’ye aldığı her şeyi geri istiyor. Adamı çırılçıplak bırakıp, hakaretler ederek gönderiyor.

Topal Ali bu durumdan daha çok İnce Memed’in öldürülmüş olmasına üzülüyor. Ama Tazı Tahsin ile konuşunca öldürülen eşkıyanın İnce Memed olmadığını anlıyor.

Kasabalılar Yüzbaşı’nı büyük gösterişle karşılıyorlar. Kasabada düğün bayram oluyor.

Memed’in sevgilisi Seyran da bu haber üzerine kasabaya gelip ölülere bakıyor ki İnce Memed yok aralarında.

Güle oynaya dönüyor evine.

*

Ölen eşkıyaların cesetlerini almak üzere yakınları geliyor. İnce Memed’in sanılan ceset için gelen yakınları bu kişinin kendi kardeşleri olduğunu, İnce Memed olmadığını söylüyorlar.

Orada Yüzbaşı, kaymakam, savcı, Murtaza ve diğerleri ilk kuşkuya kapılıyor.

Bu noktadan sonra Aziz Nesin hikayesi gibi olaylar yaşanıyor.

Ölenin yakınları “Bu Bizim kardeşimiz.” diyor, yüzbaşı “  Hayır bu İnce Memed”, “Hayır değil” “Hayır o”

Derken ikna oluyorlar İnce Memed olmadığına.

Ama bunu nasıl itiraf etsinler, büyük rezillik.

Sonra İnce Memed’i cinlerin, perilerin kaçırdığı, canlandırdığı gibi hurafeler yayılıyor.

*

Bu arada Talip Ağa namlı biri öldürülüyor. Ağanın çocukları katili gördüklerini söylüyorlar, ama Yüzbaşı ve diğerleri katil İnce Memed diye diretiyorlar. Hop bir Aziz Nesinlik hikaye daha.

*

İnce Memed’in ölmediğini anlayan Murtaza Ağa, tekrar Topal Ali’den yardım istiyor utanmadan. “Ben sana şaka yapmıştım.” diyor bir de koca adam. Yalvarıyor, yakarıyor ama Topal Ali kabul etmiyor.

*

İnce Memed bu esnada ağır yaralı olarak bir köyde bakılıyor.

Hürü Ana, Memed’i arayıp buluyor ve ona köylülerce kutsal sayılan bir yerden şifalı ilaçlar getirtip iyileştiriyor. Bu kutsal yerin sahibi Anacık Sultan, Memed’e bir de kutsal yüzük veriyor, onu korusun diye.

*

Memed iyileşince Seyran’ın yanına gidip onunla evleniyor.

Ama onun geldiğini duyan jandarmalar köyü basıyor.

Jandarmalar köydeyken Memed, hapishanedeki Ferhat Hoca ve Yobazoğlu’nu kaçırıyor.

Yobazoğlu kendi yoluna gidiyor.

Memed ve Ferhat Hoca dağlara çıkıyor.

*

Memed artık eşkıyalık yapmak istemiyor. Ama başka türlü bir hayata uygun şartları da sağlayamıyor.

*

Memed’i öldürmek üzere bu defa Mahmut adlı bir eşkıya dağa çıkıyor. Bu adamı kimse sevmiyor. Çünkü en zalimleri bu. Köylüleri yerinden yurdundan eden, insanları atına ezdiren...vb

Mahmut Ağa, Memed’i ve Ferhat’ı yakalıyor.

Mahmut’un Memed’i yakaladığı haberi geliyor kasabaya. Ama bu haberden Yüzbaşı ve diğerleri memnun kalmıyor, çünkü Mahmut’un böyle bir şerefe nail olması hepsinin çıkarlarına aykırı. Bu defa başlıyorlar Memed aslında kötü bir adam değil, hatta çocuk o, hem Ali Safa Bey’i onun öldürdüğü ne malum, kimse görmedi ki onu öldürürken, kasabaya gelirse Memed beraat eder, canımız Mehmet.

Ay çok şerefsiz bunlar.

*

Köylüler Mehmed ve Ferhat’ın kaçmasını sağlıyorlar.

Memed, Murtaza Ağa’nın evine gidip oradaki Mahmut Ağa'yı öldürüyor. Murtaza'ya dokunmuyor. 

Ve yine kayıplara karışıyor.

*

Üç cilt de hep aynı şekilde bitiyor. Memed, kötü adamı öldürüyor hep en sonunda.

*

2.ciltte Memed “Abdi gitti, Hamza geldi” deyip kötü insanların öldür öldür bitmediğini düşünüp yakınıyordu.

Ben de ona diyordum ki; kötü ağanın biri gidiyor yerine yenisi geliyorsa, İnce Memed’in de biri giderse yerine yenisi gelecek.

Ben tabii sesimi duyuramadım kendisine.

Ama bir büyüğü de (yaralıyken Memed’e bakan Battal Ağa) ona aynı şeyi söylüyor:

“Bir İnce Memed giderse bin, on bin, yüz bin İnce Memed gelir. Ağalar biter de İnce Memedler bitmez. Ağalar az, fıkaralar çok.”

Bu sözler Memed’e iyi geliyor.

Ben de dedim aynısını ama sakalım yok ki sözüm dinlensin.

*

Öncesi ve sonrası için bkz:

- İnce Memed 1

- İnce Memed 2

- İnce Memed 3

- İnce Memed 4