İNCE MEMED 1

İNCE MEMED 1

Yaşar Kemal

1955

Yapı Kredi Yayınları

310 sayfa

Çok üzülüyorum.

Köy romanlarımızda sık sık bahsi geçen fakirliğe, sefalete, ağalık düzenine, zorbalığa, adaletsizliğe, hukuksuzluğa, korkaklığa… çok üzülüyorum.

*

İnce Memed ağa zulmü nedeniyle eşkıya oluyor.

Daha doğrusu eşkıya olmak zorunda kalıyor.

Hayat onu öyle sürüklüyor.

Çok planlı programlı hareket etmiyor aslında. Talihi yaver gidiyor. Kalbinin temizliği yolunu açıyor belki de.

*

Memed’in babası ölmüş. Annesi ile yaşıyor.

Köyün ağası köylülerin ektiklerinin biçtiklerinin çoğunu alıyor.

Memed de Abdi Ağa adındaki ağaya ırgatlık ediyor ve sık sık dayak yiyor ağadan.

Artık bu dayaklardan bunalıyor ve kaçıyor.

Başka bir köyde bir yardımsever amcaya denk geliyor, bir süre onunla kalıyor.

Ama Abdi Ağa sonra Memed’i buluyor ve yine dayak, yine zulüm.

*

Memed’in sevgilisi var, Hatçe. Gençler birbirini seviyorlar ama Hatçe’yi Abdi Ağa’nın yeğeni Veli ile nişanlıyorlar.

Memed buna kayıtsız kalamıyor ve Hatçe’yi kaçırıyor.

*

Topal Ali var, iz sürmekle meşhur.

Abdi Ağa, Topal Ali’den Memed ile Hatçe’nin izini bulmasını istiyor.

Topal Ali kötü bir adam değil. Köydeki herkes gibi o da Memed ile Hatçe’nin kaçmasına memnun oldu. Abdi Ağa’yı seven kimse yok zaten.

Ama Topal Ali, iz sürmeye karşı koyamıyor. Biri ondan iz sürmesini isteyince asla karşı koyamıyor. 

Ve istemeye istemeye  Memed ile Hatçe’yi buluyor.

Memed, ateş ediyor ve Veli’yi öldürüyor.

Hatçe’ye onlarla gitmesini, artık ona kimsenin bir şey yapamayacağını söylüyor.

*

Abdi Ağa, hem kaçtığı, hem kız kaçırdığı, hem yeğenini öldürdüğü için Memed’e çok öfkeli.

Hatçe’ye de tabii.

Yalancı şahitler ayarlayarak Veli’yi Hatçe’nin öldürdüğünü söyletiyor. Bu nedenle Hatçe hapse giriyor.

*

Memed, çocukken kaçtığı köydeki amcanın yanına gidiyor. Amca onu Deli namlı bir eşkıyanın yanına götürüyor. Memed’in eşkıyalık hayatı da böylece başlıyor.

Deli eşkıya, gerçekten deli manyak biri.

İnsanları donlarına kadar soyuyor. İnsanları donsuz bırakmak onun imzası.

*

Memed burada sevilen sayılan bir insan oluyor.

Ama bir gün Deli ile bir anlaşmazlığa düşüyorlar.

Deli, Memed’e  çok yardımı dokunan zengin bir ağayı soymaya kalkıyor. Memed buna izin vermiyor ve Deli’yi vuruyor.

Deli ölmüyor.

Deli daha sonra başkaları tarafından öldürülüyor. Zaten herkesin beklediği son buydu onun için, kimse şaşırmıyor.

Memed bu olay nedeniyle Deli’nin çetesinden ayrılıyor.

Artık kendi çetesi var. Yanında Recep Çavuş ve Cabbar ile.

*

Recep Çavuş esrarengiz bir adam. Çeşitli çetelerde yer alıyor, keyfine göre. Geçmişini, derdini kimseye anlatmıyor.

*

Memed’in amacı Abdi Ağa’yı öldürmek.

Abdi Ağa da bunu tahmin ettiği için kendi evinde kalmıyor, nüfuzlu bir tanıdığının evinde kalıyor. 

Bir akşam Memed, yanında Cabbar ve Recep Çavuş ile Abdi Ağa’nın kaldığı evi basıyor. Evi yakıyor ama rüzgar nedeniyle yangın diğer evlere de sıçrıyor, tüm köy yanıyor.

Bütün köyü yakmış olmak Memed’in ününe ün katıyor.

Abdi Ağa’nın yanan bu evde ölmüş olması lazım.

Ama emin olamıyorlar. Sonradan öğreniyorlar ki ölmemiş. Yanan evden eşya çıkarmaya giren bir teyze yorganlara sarıp Abdi Ağa’yı çıkarmış evden, kimse fark etmeden.

*

Aslında herkes Memed’in tarafını tutuyor ama ikili oynuyorlar. Abdi Ağa’nın yüzüne ağam paşam, arkasından ölse geberse.

*

Recep Çavuş, aldığı yaralar nedeniyle ölüyor. Köyü yakmış olmak nedense onu çok sevindirmişti, kimse anlamıyor nedenini.

*

Memed, hapisteki Hatçe’yi görmeye karar veriyor. Küçük bir çocuk gibi giyinip gidiyor tüm tehlikeleri göze alıp.

İkisi de şaşkınlıktan konuşamıyorlar karşı karşıya gelince.

*

Her ne kadar onları en başta yakalatan Topal Ali olsa da Memed daha sonra Topal Ali’yi öldürmüyor ve ondan yararlanıyor.

Hatçe’yi görmeye bu defa Topal Ali’yi gönderip öğreniyor ki Hatçe ve koğuş arkadaşı Iraz Teyze başka bir hapishaneye nakledilecek.

Nakil günü Memed, Hatçe’yi ve Iraz Teyze’yi jandarnaların elinden kaçırıyor ve dağlara çıkıyorlar.

*

Iraz Teyze’nin oğlunu öldürmüşler toprak meseleleri yüzünden. O da öfkelenip önüne geleni öldürmeye, yakmaya, yıkmaya kalkmış. O yüzden hapiste.

*

Cabbar, Memed’in Hatçe’yi kaçırma işinde olmak istemediği için Memed ile yolları ayırıyor.

*

Memed, Hatçe ve Iraz Teyze dağda bir mağarada yaşamaya başlıyorlar.

Artık Memed’in ardında bir jandarma ordusu var.

Abdi Ağa, korkudan ne yapacağını şaşırmış durumda. Kendisi gibi namussuz bir Ali Safa Bey’den yardım istiyor.

Memed epeyce bir zaman jandarmalardan kurtulmayı başarıyor.

Bir çatışma sırasında Hatçe mağarada doğuruyor. Bunun üzerine Memed teslim olmaya karar veriyor. Ama Memed’in yeni doğan bebeğini gören Asım Çavuş, Memed’i teslim almıyor ve Memed’i yakalayamadığını söylüyor herkese.

*

Başka bir gün bir çatışmada Hatçe ölüyor.

Iraz Teyze, Memed’den bebeği istiyor. Çünkü bu dağda bu koşullarda bebek ölür. Iraz Teyze bebeği alıp bir köye yerleşmeyi teklif ediyor. Memed de kabul edip bebeğini Iraz Teyze'ye veriyor. 

*

Hükümet af çıkarıyor ve dağdaki eşkıyalar köylerine dönüyor.

Memed de dönüyor.

Herkes artık Memed’in eşkıyalığı bırakıp köyde yaşayacağını düşünürken o gidip Abdi Ağa’yı yatağında öldürüyor ve yeniden dağlara çıkıyor.

*

SON

*

Gel de sinirlenme.

Onca insan bir olup ağa denen zırtapozu nasıl alt edemez? Siz daha kalabalıksınız, bir olsanız, birlik olsanız ağa mağa kalmaz.

*

4 ciltlik bir seri İnce Memed, devamında neler oluyor acaba? 

Aman neler olacak, bin yıllardır bitmiyor kötülükler, zulümler, haksızlıklar, adaletsizlikler, korkaklıklar, sefaletler...

*

Diğer ciltler için bkz:

- İnce Memed 1

- İnce Memed 2

- İnce Memed 3

- İnce Memed 4