10 Ağustos 2013 Cumartesi

SEVDALİNKA


SEVDALİNKA

Yazarı: Ayşe Kulin

Yayınevi: Everest Yayınları

Basım Yılı: 1. Basım - 1999 (Remzi Kit.) , Cep Boyu 8. Basım - Haziran 2013

Sayfa Sayısı: 430


Sevdalinka, Boşnakça sevda türküleri demekmiş.

Kitap, Boşnak halkının 1992'de yaşadıklarına ışık tutuyor.

Yugoslavya'nın parçalanma dönemi.

Yugoslavya, Hırvatlardan, Sırplardan, Boşnaklardan oluşan kozmopolit bir ülke. Dinleri, dilleri farklı olsa da yıllarca içiçe yaşamayı bilmişler.

Ta ki 1992 yılına kadar.

Kendi ülkelerini kurmak isteyen Sırplar, Boşnaklara akıl almaz işkenceler uygulamışlar. 

Tüm bunlar Avrupa'nın gözü önünde olduğu halde insan hakları havarisi olan Avrupa, bu olanlara sessiz kalmış.

Böyle -mış, -muş'lu anlatıyorum masalmış gibi ama değil. 

Bu tarihsel gerçeklikleri Ayşe Kulin, roman içinde eritmiş. 

Romanda Nimeta Bosna'da yaşayan bir gazeteci. Kocası mühendis. Biri kız, biri erkek iki çocuğu var.

Nimeta, başka bir adama aşık oluyor. Aşık olduğu adam Stefan adında Hırvat bir gazeteci. 

Stefan, Nimeta'yı bir seçim yapmaya zorluyor. Ya kocası ya Stefan.

Nimeta, kocasını ve ailesini seçiyor.

Ancak kocası Burhan, karısının kendisini aldattığını öğreniyor.

Karısından kaçıp vuruyor kendini dağlara. Dağlarda Sırplara ve Hırvatlara karşı savaşan Boşnaklara katılıyor.

Sonra Nimeta'nın oğlu Fiko da babasının yanına gidiyor.

Fiko, savaşta bacağından yaralanıyor. Bunu öğrenen Nimeta, tek çare olarak Stefan'dan yardım istiyor. Onun imkanlarını kullanarak oğlunu hastaneye ulaştırmaya çalışıyor.

Bu hikayenin aslında bir yem olduğunu düşünüyorum. Ayşe Kulin, böyle bir hikaye anlatmış ki, Yugoslavya parçalanışını, Bosna savaşını, yapılan işkenceleri, insanlık dışı muameleleri, Avrupa'nın çıkarcılığını da okuyabilelim. 

Didaktik bir dil kullansa çok kişiye ulaşamaz, ama bunu edebiyatı kullarak yaparsa pek çok kişi okumuş olur. 

Böylece ilgisiz okuyucu bile Nimeta kocasını mı seçecek, aşkının peşinden mi gidecek diye merak ederken,  aynı zamanda bir tarihsel gerçeklikten de haberdar olmuş olur.


2 yorum: