SARAYSIZ BAŞKAN

 

SARAYSIZ BAŞKAN

JOSE MUJICA

Andres Danza - Ernesto Tulbovitz

2015

İspanyolcadan Çeviren: Ali Tuncer

Tekin Yayınevi

7. Basım - Kasım 2015

261 sayfa

Jose Alberto Mujica Cordano, halkın taktığı isimle "Pepe", Uruguay’ın eski devlet başkanı. 

Gençliğinde gerilla imiş. Hapiste yatmış. 

2010’da başkan olmuş. 

*

Hiç hatırlamıyorum. Kendi ülkemizin güzide siyasetçileri gündemimizi yeterince meşgul ettiği için başka ülkelerinkine bakamamışım. Hele ki uzak ve küçük bir ülkeninkine. Ancak bu devlet başkanı her ne kadar küçük bir ülkenin başkanı olsa da bütün dünyaya kendisini tanıtmayı başarabilmiş. Çünkü farklı. Farklılığı mütevazı yaşamından geliyor. Bir ülke fakir bile olsa bilirsiniz, devlet başkanları şatafat içinde yaşar. Ama Mujica bunu seçmemiş. "Madem beni çoğunluk seçti, çoğunluğa uygun yaşamalıyım." gibi bir düstur edinmiş. Eski bir araba ile eski yaşam tarzını sürdürmüş başkan olduktan sonra da. 

*

Seçildikten sonraki konuşmasında "Eğitim eğitim eğitim" diyerek eğitimin önemine vurgu yapmış. Mesleki eğitime ağırlık vermek istemiş. Ama  “Lanet olası eğitim, ne kadar da karmaşık bir konu!” Sf.64 diyerek bu emelini gerçekleştiremediğini itiraf etmiş. 

Komşu Arjantin ile iyi ilişkiler kurmaya çalışmış. 

Gerillalıktan gelmiş olduğu için kendisine mesafeli olan askerlerle yakınlaşmak istemiş.

Devletin gereksiz harcamalarını kısmış. Yurt dışında seyahatlerinde yolluk almıyormuş. “Yurt dışı gezi yolluklarını imzalamaktan bıktım artık. Korkunç bir masraf.” Sf.69 diyormuş. 

Maaşının %70’ini bağışlamış.  Bu davranışının diğer devlet görevlilerine örnek olmasını ummuş ama nerede?... “Maaşımın büyük bir kısmını bağışlıyor olmama rağmen, birkaç kişi dışında hükümetten hemen hemen hiç kimsenin yoksullar için ortaya bir peso bile koymasını sağlayamadım.” Sf.69

Çok kitap okurmuş. Özellikle hapis yılları bol bol kitap okuyarak geçmiş. Savaş Üzerine - Carl Von Clausewitz kitabından ve Rosa Luxemburg'tan etkilenmiş.

Gerilla geçmişinden de anlaşılacağı üzere anarşist. “Devletle ilgili yapılabilecek en iyi şey, onu tamamen ortadan kaldırmaktır. Ama sorun, devletsiz yaşamama imkan vermeyen bir insanlık evresine denk gelmemdir... Halbuki insanlık tarihinin %90’ı devletsiz geçmiştir... Birileri diğerlerine hükmettiği zaman ortaya çıkmıştır devlet.” Sf.101

2014’te Nobel barış ödülüne aday gösterilmiş. 

*

Siyasetçilere mesafeliyim. Onları övmeyi, fanatikleri olmayı iyi bir fikir olarak görmüyorum. Bugün sevdiğiniz bir siyasetçi yarın başka bir yöne dönebilir. Çünkü siyaset bunu gerektirir. O yüzden onlara sevgi beslemeyi anlamlı bulmuyorum. İşlerini yapsınlar yeter. 

Bir de genel olarak hayatta dengeyi önemsiyorum. Mujica kimilerince giyim kuşamı, konuşma tarzı, hal ve hareketleri ile devlet başkanı tasavvuruna yakışır bulunmadığı için eleştirilmiş. Devlet başkanı olarak temsilcisi olduğun ülkeye yakışır bir şıklıkta ve duruşta olmayı önemsiyorum ben. Ama bu şıklık, pahalı ve lüks olmak zorunda değil. Ya da başkanlık duruşu dediğim şey halka tepeden bakan, küçümseyen bir duruş değil. Denge işte yav.

Siyaset ve siyasetçi sevmediğim için kitaptan keyif almadım. Bunlar arasında iyisi doğrusu yok. Bir tane oldu bizde, Atatürk, onu da anlayan yok. (Çok güzel bağladım yalnız. Mesajlı. Anlayanagdgfğsgs)