ŞANLI KANLI YILLAR

 

ŞANLI KANLI YILLAR

Osmanlı’da III.Murat ve III.Mehmet Dönemi

Hıfzı Topuz

2017

Remzi Kitabevi

Birinci Basım - Mart 2017

203 sayfa

Hıfzı Topuz, bu tarz kitaplarını roman olarak mı yoksa tarihi inceleme olarak mı düşünerek yazıyor anlamıyorum. Çünkü ikisinden de parçalar var ama ikisi de değil.

Roman gibi başlıyor ki severim tarihi olay ve kişileri roman kurgusunda okumayı. Ama yazar sık sık da araya girip ders veriyor, kendi fikrini söylüyor ki fikri de çok matah bir fikir değil. Örneğin kardeşlerini öldürten padişah için

“Oysa onlardan padişaha ne zarar gelebilirdi? Bir yerlere vali ya da beylerbeyi olarak gönderilseler oralarda huzur içinde yaşayıp giderler; devlete büyük hizmetlerde bulunurlardı. Ama nerde o tahta çıkan yeni padişahta o hoşgörü, o insanlık?" Sf.61

diyor. Tarihçi gibi bir yorum da değil. Böyle safiyane yorumları gülümsetiyor sadece. Yani tarihi olay ve kişileri anlatırken bir yandan da kendi, olması gereken diye düşündüğü yorumuyla ders vermeye çalışıyor.

Bu nedenle nitelikli bulmadım kitabı ama eğlenceli.

Benzer şekilde bir diğer kitabı için

Bkz: Abdülmecit

*

Şanlı Kanlı Yıllar’da III.Murat ve III.Mehmet dönemi anlatılıyor.

Kanuni Sultan Süleyman’dan sonra II.Selim,

II.Selim’den sonra III.Murat,

III.Murat’tan sonra III.Mehmet

tahta geçti.

II.Selim’in eşi Nurbanu Sultan. Çocukları III.Murat.

III.Murat’ın eşi Safiye Sultan. Çocukları III.Mehmet

*

Korfu valisi Bafo, görev yerine giderken ailesini Venedik’te bırakmış. Kızı Safo, Korfu’ya gitmek istemiş ve gemiye binmiş. Türk korsanları onu kaçırmış. Manisa’da Ferhat Paşa’nın sarayına gönderilmiş. Oradan da Şehzade Murat’ın annesi Nurbanu Sultan’a verilmiş. Nurbanu Sultan da Venedikli, ikisi güzel anlaşmış. Hatta Safo, Nurbanu’ya “Mamma” dermiş. Ama sonra araları kötüleşiyor, iktidar kavgası.

Safo’nun adı Safiye olmuş. Eğitimini aldıktan sonra 13 yaşındayken şehzade Murat’a sunulmuş.

15 Mayıs 1566’da ilk çocukları olmuş. Murat, çocuğunun ismi için dedesi Kanuni’ye danışmış. Kanuni’nin “Ceddimizde Muratların oğlu Mehmet adını almıştır.” demesiyle şehzadenin adını Mehmet koymuşlar.

*

II.Selim 1574’de 50 yaşındayken hamamda ayağı kayıp düşmüş ve ölmüş. Süleyman, Mustafa, Osman, Abdullah, Cihangir… ve daha yüzden fazla çocuğu varmış.

Şehzade Murat, o sırada Manisa’da.

Nurbanu, Selim’in ölümünü Murat İstanbul’a gelene kadar gizliyor.

III.Murat tahta 1574'te çıkıyor.

*

Sokollu Mehmet Paşa önemli bir isim. Kanuni ve II.Selim zamanında da önemli görevlerde bulunan Sokollu, III.Murat zamanında da görevlerine devam ediyor.

Sokollu Mehmet Paşa, Bosna’nın Vişegrad ilçesine bağlı Sokoloviçi (Şahin Yuvası) kasabasında 1512’de doğmuş. 8-10 yaşlarında saraya alınmış. Sokollu 49 yaşındayken, derviş kılığında bir adam Sokollu’yu öldürmüş.

*

III. Murat, oğlu Mehmet için 1582’de çok büyük bir sünnet düğünü yaptırıyor. 

https://eksiseyler.com/ucuncu-mehmetin-57-gun-suren-deli-paranin-harcandigi-efsane-sunnet-dugunu

*

III.Murad için en çok rüşvet alan padişah diyenler var. Safiye Sultan’ın da rüşvetlerinden bahsediliyor. 

Bu dönemde bir Kira Kadın olayı oluyor.

Dona Eşref Kira, Kanuni döneminde saraya girmiş, sonraları Safiye Sultan’ın baş danışmanı olmuş. Piyasada değeri düşük, kırık altınları topluyor, gümrük vergisini bu paralarla ödüyor. Sipahilere bozuk akçelerle maaş ödeniyor. Bu akçeleri esnaf kabul etmiyor. Sipahiler, bunun sorumlusu olarak gördükleri Kira Kadın’ı öldürüyor. Cesedini parçalayıp parçaları Kira’ya rüşvet verenlerin kapısına bırakıyorlar.

*

 III.Murat'tan kadınlara düşkün, cücelerle maskaralarla eğlenceyi seven biri olarak bahsediliyor.

 İlk zamanlar Sokollu devleti idare ediyor, ama Sokollu ölünce işler bozuluyor.

*

III. Murat zamanının ilginç olaylarından biri maymunların idamı. Korsan gemilerinde maymunlar bulunduruluyormuş, çünkü ileride tekne görünce haber veriyorlarmış. Bu yüzden de çarşılarda maymun satılıyormuş. Erkek maymunlar cinsel organlarını tutarak, göstererek dolaştıklarından aileler rahatsız olmuş ve maymunlar asılarak öldürülmüş.

*

Nurbanu, 1583’de 53 yaşında, eşi II.Selim öldükten dokuz yıl sonra ölüyor.

III.Murat 1595’te 49 yaşında ölüyor..

III.Murat’ın ölümünden sonra III.Mehmet tahta geçiyor.

III.Murat’ın 104 çocuğu olmuş. Öldüğünde hayatta 44 tane varmış. Yani III.Mehmet tahta geçtiğinde 44 kardeşi var. 19 erkek, 26 kız. Hiçbirini tanımıyor. Kardeşlerini ve hatta babasından hamile olan cariyeleri de öldürtüyor.

*

III.Mehmet tahta çıktığında 19 erkek kardeşini öldürtmesinin yanı sıra, oğlu 21 yaşındaki Mahmut’u da öldürtüyor. Mahmut, babasına serdar olmak ve Celali isyanlarını sona erdirmek istediğine dair bir mektup gönderiyor. Askerler de seviyor Mahmut’u. O sırada 38 yaşında olan III.Mehmet, bu durumdan rahatsız oluyor ve oğlu Mahmut’u boğdurtuyor.

*

III.Mehmet 38 yaşında Edirne’de gezerken bir derviş “Kendine dikkat et, 56 gün sonra başına felaket gelebilir” diyor.

22 Aralık 1603’de yatağa düşüp ölüveriyor.

Geride oğulları Ahmet, Mustafa, Selim, Cihangir var.

Handan Haseki’nin oğlu Ahmet tahta geçiyor. 13 yaşında. Kardeşlerini öldürmüyor I.Ahmet.

*

Safiye Sultan, eşi III.Murat ve oğlu III.Mehmet’in ölümünden sonra 54 yaşında, eski şaşasından uzakta, eski sarayda 10 Kasım 1604’te ölüyor.

5 padişah dönemi görmüş oluyor hayatında:

Kanuni - II.Selim – III.Murat - III.Mehmet – I.Ahmet.

*

Kitapta bu bilgilerin yanı sıra III.Murat’ın lalası Muzaffer Emre ve saray cariyesi Meleknaz’ın aşkı da anlatılıyor. İkisi de Macar. Çocukken saraya alınmışlar. Yıllar sonra birbirlerini bulmuşlar.

*

Tarihte genel olarak ilgimi çeken bir husus, o dönemdeki yerlerin bugün bambaşka yerlere dönüşmüş olması.

Örneğin Eflak seferine çıkılıyor. Güzergah Edirnekapı-Haramidere. Karargahı da Davutpaşa’da kuruyorlar. Bugün oralarda bunların yaşandığını düşünmek bana çok tuhaf geliyor.