UYANIŞ

UYANIŞ

(The Awakening)

Kate Chopin

1899

İngilizce Aslından Çeviren: Burcu Şahinli

Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları

2.Basım – Ocak 2020

195 sayfa

 

Evli bir genç kadının, Edna Pontellier’in, kendini arayışının hikayesi.

Birden aydınlanıyor kadın. Aniden.

Hep kocasının himayesinde uysal bir kadın olmuş. İki de çocuk doğurmuş. Her şey öyle olması gerektiği için öyle oluvermiş. Akışa bırakmış kendisini.

Ta ki…

*

Yazlıkta bir delikanlı ile tanışıyor, Robert. Aşık oluyor ona. Ama kocasına sadakatsizlik etmiyor. Sadece kocasına karşı neden böyle hissetmediğini anlamıyor.

Robert iş için başka bir şehre gidiyor.

Edna da kocası ve çocuklarıyla birlikte evine dönüyor.

Ama artık eski Edna değil. Ufak ufak itaatsizlikler etmeye başlıyor. Dışarıdan bakılınca huysuzluk  gibi, hatta rahatsızlık gibi gözüküyor. Hatta kocası onun delirdiğini bile düşünüyor.

"Mr. Pontellier ara sıra karısının akli dengesini yitirmeye başladığından kuşkulanıyordu. Kendinde olmadığını açıkça görüyordu. Daha doğrusu, karısının kendisini bulduğunu, dünyanın karşısına çıkarken üstümüze bir zırh gibi giydiğimiz yapay benliğini günbegün bir kenara ittiğini göremiyordu." sf.94

Öyle ki kocası bir doktor tanıdıklarına bile danışıyor. Doktor, rahat bırakmasını tavsiye ediyor. Adam da öyle yapıyor.

Edna aslında sadece artık istemediği şeyleri yapmamaya başlıyor. Kendi isteklerini buluyor. Mesela resim yapmak, mesela ayrı eve çıkmak.

Kocası iş için şehir dışına gittiğinde, çocukları da büyükannelerine göndermişken Edna kendisine küçük bir ev tutuyor. Anne ve babasından bir geliri var, bir de at yarışında para kazandı, bunlarla, kocasının imkanlarını kullanmadan kendisine ait bir ev istiyor.

Burada Alcee Arobin ile tanışıyor. Ona aşık olmuyor ama adamın aşkını da zararsız buluyor.

*

Robert’a hala aşık. Bir gün Robert şehre geliyor ve tesadüfen karşılaşıyorlar. Robert da Edna’ya aşık ama evli bir kadın olduğu için ondan uzak durmaya, onu unutmaya çalışmış. Edna bu durumu bir engel olarak görmüyor, ama Robert gidiyor.

Edna’yı son olarak denize girmiş yüzerken görüyoruz. Açılıyor açılıyor açılıyor…

*

Çeşitli başka kitapları anımsattı bana bu roman.

Mesela:

Bkz: Kendine Ait Bir Oda / Virginia Woolf

Bir kadının kendine zaman ayıracak yeri ve imkanı olmasının gerekliliğinden bahsediyor.

Bkz: Mrs. Dalloway / Virginia Woolf

Mrs. Dalloway örnek bir ev hanımı, parti organizatörü, misafirperver... İyi bir eş resmi çiziyor bu özellikleriyle. Ama gerçekten böyle bir kadın mı? Bu rolleri kendi istediği için mi üstlendi?

Bkz: Boyalı Peçe / W.Somerset Maugham

Kocasını aldatan bir genç hanım olan Kitty. O da kocasına aşık değil. Başka kimse olmadığı için onunla evlenmiş.

Bkz: Gecenin Ucunda/Peride Celal

Macide evlenerek bambaşka bir dünyaya giriyor ve orayı anlamaya çalışıyor. Uyanış’taki Arobin gibi evli kadınların peşinde olan genç, şeytan tüylü delikanlı onun hayatında da var.