MUCİT

 

MUCİT

(L’inventeur)

Miguel Bonnefoy

2022

Fransızca aslından Çeviren: Birsel Uzma

Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları

1.Basım - Ekim 2024

127 sayfa

Güneş enerjisini kullanmayı akıl eden bir mucidin icat ettiği aletle başarılı olması, saygın bir çevre edinmesi ama sonra işlerin tepetaklak ters gitmesi hikayesi. 

*

Mouchot, talihsiz bir çocuk olarak dünyaya geliyor. Çeşit çeşit hastalıklar geçiriyor doğduğundan beri. Öyle ki bazen hastalıktan ölü gibi yatıyor. Kendisini ölü sanmasınlar diye not bırakıyor yanına: "Öyle görünüyor olsam da ölü değilim." diye. Kıyamam. Asosyal, sessiz, içine kapanık bir çocuk oluyor. 

Büyüyor ve güneş ısısını kullanan bir aygıt icat ediyor. Aygıtını anlatan bir kitap da yazıyor. Devlet ona ödenek veriyor. Arada savaş çıkıyor, Paris'ten kaçıyor, Cezayir'e gidiyor... ama işler genel olarak yolunda gidiyor.

Mouchot gördüğü takdirle ve aldığı ödeneklerle araştırmaya devam ediyor. Ama bir çalışması sırasında gözlerinde sorun yaşamaya başlıyor. Aynı dönem Fransa yeni kömür yatakları keşfediyor ve güneş enerjisinin verimli olmadığı kanısına varılıyor. Mouchot’un ödenekleri kesiliyor. Zaten sonra da petrolün kitlesel kullanımı ile işi bitiyor. Durumu kötüleşiyor. Patentini satıyor. Kirasını ödeyemiyor. Küçük bir daya taşınıyor. Ev sahibi Pierrette Bottier adlı kadın ona iyi davranıyor, iyi bakıyor. Evleniyorlar. Evlendikten sonra kadın değişiyor. Mouchot'un mallarını har vurup harman savuruyor. Ölür de geliri kesilir diye ona benzeyen bir adam buluyor. Ama benzeyen adam önce ölüyor. Herkes gerçek Mouchot öldü sanıyor. Geliri kesiliyor. Karısı akıl hastanesine yatırılıyor. Mouchot onu oradan almak için uğraşıyor. Kadını bırakıyorlar. Daha da delirmiş olarak dönüyor. Kimseye evin kapısını açmıyor, Mouchot’a da izin vermiyor. Gelen mektupları da çöpe atıyor. 

Artık sefil, ihtiyar, kötü durumda olan Mouchot’a akademiden ödül alacağı haberi geliyor. Ödülü almaya hevesleniyor. Eski bir takım elbisesini giyiyor. O şekilde yatağa uzanıyor ve ölüyor. O sırada dışarıda olan karısı eve gelip onu öyle buluyor. Cebinde kim bilir ne zaman yazılmış bir not: "Öyle görünüyor olsam da ölü değilim."

*

Yer yer komik yer yer dokunaklı bir macera. Okurken ben bu icadın hiçbir zaman değer görmeyeceği, Mouchot'un başarısız bulunacağını sanmıştım. Yanıldığıma sevindim. Sonunu iyi getiremese de güzel başarılı bir kariyeri oldu. 

*

 Yazarın yine aynı tempoda bir başka kitabı için bkz: Miras 

Bu arada yazar benden yalnız bir yaş büyükmüş. Artık dünya çağında yazarlar yaşıtlarım oluyor yani. 

*

Böyle icatlı mucitli bir başka kitap için bkz: Kitab-ül Hiyel/İhsan Oktay Anar