BİR YANGININ TARİHÇESİ

 

BİR YANGININ TARİHÇESİ 

(A History of Burning) 

Janika Oza 

2023 

Çeviren: Serkan Toy 

Dedalus Kitap 

1.Baskı - Şubat 2025 

448 sayfa 

1898’den başlayıp 1990’lara kadar uzanan bir aile nesli hikayesi. 

Ailemizin babası Hintli ve Hindistan’da yaşıyor. Fakat oradan Afrika ve Avrupa’ya uzanan bir göç hikayesi oluşuyor. Her göç hikayesi gibi acılar, kayıplar, bilinmezlikler yaşanıyor. 

*

Pirbhai. 

On üç yaşında. Hintli. Fakir. Kız kardeşi hasta, anası yoksul. 

Bir gün bir adam iş vaadiyle Pirbhai’yi kandırıyor, gemiyle başka bir ülkeye demir yolu yapmaya götürüyor. Teknik olarak iş ama yaptığı aslında kölelik. 

Efendisinin emriyle demir yolunun geçeceği küçük bir yerleşimdeki evleri yakıyor. Ödül olarak zengince bir iş adamının yanında amelelik yapmaya başlıyor. 

Patronunun dokuz çocuğu var. En büyüğü Sonal adlı kız. Pirbhai çalışkanlığı ve dürüstlüğü ile patronun güvenini kazanınca patron kızı Sonal’ı Pirbhai ile evlendiriyor. İkisini kuzeninin eczanesine yolluyor. Orada çalışsınlar, para göndersinler, aile daha da zenginlesin diye. 

Pirbhai ve Sonal'ın üç tane çocukları oluyor. Kızları Sarita, Varsha ve oğulları Vinod. 

Hepsi büyüyor, evleniyor. 

Vinod'un karısı Rajni. Babası okul müdürü olduğu için Rajni iyi eğitimli, iyi aile kızı. 

Rajni, Vinod ile evlenip Uganda'ya yerleşiyor. Çocukları oluyor. Latika, Mayuri, Kiya

Büyükbaba Pirhbai yaşlanıp vefat ediyor. Sonal oğlu, gelini ve torunlarıyla biraz yaşadıktan sonra o da vefat ediyor. 

*

Latika sorumluluk sahibi büyük kız. Annesi keşke erkek olsaydın diyor, ona.

İşlettikleri pansiyona Arun adlı Hukuk 1.sınıf öğrencisi bir pansiyoner yerleşiyor. Arun öğrenci olaylarına katılan, ülkedeki haksızlıklara sessiz kalamayan devrimci bir genç. Latika da ondan etkileniyor. Latika, üniversiteyi kazanıyor. Birlikte öğrenci isyanlarına, toplantılara katılıyorlar. Arun mezun olup bir hukuk firmasında çalışmaya başlıyor. Latika da gazetecilikten mezun oluyor. Evleniyorlar. 

Latika’nın ailesi istemiyor bu evliliği, annesi gelmiyor düğüne. 

Bir süre Arun’un anne babasının evinde yaşıyorlar. Latika ev hanımı olmaya zorlanıyor. Ev halkı kötü davranıyor, Arun dahil. Latika şok. Evde hapis hayatı yaşıyor. Neyse ki bir yıl sonra kendi evlerine çıkıyorlar. Bir çocukları oluyor Harilal. 

Bu arada diğer kardeşlere bakalım.

Mayuri yurt dışında üniversiteye gidiyor, Hindistan’a, Bombay Üniversitesi.

Kiya da Uganda'da ailesininin yanında okuyor ama sokaklar güvenli değil. Çünkü Uganda’da darbe oluyor. Askerler sık sık kontrol ediyor. Bunu yaparken kızları taciz ediyorlar. Kiya da bir askerin tacizine uğruyor.

Uganda'da yabancıların istenmediği ve sınır dışı edildiği bir Afrikanizm politikası izleniyor. Hintlileri ve diğer tüm Asyalıları ülkeden gönderiyorlar. (Darbenin arkasında elbette İngiltere var.)

Arun ve Latika hükümet karşıtı bir gazete bastıkları için Arun yakalanıyor. 

Romana konu ailemizin ülkeden gitmeleri gerek. Etnik temizlik yapılıyor. Hee yabancıya gitmesi emrediliyor. 

Ama Latika, Arun içerideyken gidemiyor. Çocuğu Harilal'ı da vermek istemiyor. Kaos yaşanıyor. Rajni alıyor çocuğu ve gidiyor. 

İngiltere'ye gidiyorlar. Rajni çocuk bakıcılığı yapıyor. 

Latika, Arun'un hayatta olmasından ümidini kesince yıllar sonra çocuğunun yanına gidiyor. Harilal şok. 

Tam hayatlarını düzene koyacaklar İngiltere'de sokak protestoları yapılıyor. Irkçılık artıyor. Onlara yine yer yok. Yine gitme planları yapıyorlar.

Böylece ailenin 1898'de başlayan göç hikayesi, yıl 1992 olmasına rağmen devam ediyor. 

*

Kahredici. 

Bir türlü kök salamamak. Huzurla yaşayacağın bir ülkenin olamaması. 

*

Benzer bir göç hikayesi için 

Bkz: Sınırsız Ülke

*

Hikayedeki yaşama azmi, hayata tutunma çabası çok takdir edici. Şöyle bir cümle vardı:

 “Oturup sızlanmaktan çok daha fazlasını yapan insanların soyundan geliyordu." Sf.341 

Doğru. 

Bir doğru da şu cümle:

“Bu dünyaya nasıl geleceğimize karar veremeyiz ama bu dünyadan nasıl gideceğimizi seçebiliriz.” Sf.166