2312
Kim Stanley Robinson
2012
Çeviren: M. İhsan Tatari
İthaki Yayınları
1.Baskı - Ekim 2016
509 sayfa
Yıl 2312.
Dünya’da
yaşam devam etmekle birlikte işler pek de iyi değil. İklim krizleri nedeniyle
Dünya artık yaşanılası bir yer olmaktan çıkmış ve insanlar Mars, Merkür, Venüs,
Satürn… diğer gezegenlere yerleşmiş.
(Bu gidişle Dünya'da nasıl bir gelecekle karşılaşabileceğimiz konusunda bir kitap için
Bkz: Seçtiğimiz Gelecek )
İklim değişiklikleri nedeniyle Dünya
korkunç bir durumda kalınca uzay projelerine hız verilmiş. Milli servetler
harcanmış ve önce Mars’ta yerleşim olmuş. Gelen Dünyalı göçmenler iki nesil
içinde kendilerini Marslı olarak ve Dünya’dan bağımsız bir siyasi güç olarak
görmeye başlamışlar. Sonra diğer gezegenlerde yerleşme başlamış.
Gezegenlerdeki
dağlara tepelere kraterlere vb Dünya ünlülerinin isimlerini veriyorlarmış. Rumi
de var ismi verilenlerden, Türk kahvesi içen müfettiş de var... as
bayrakları.
Diğer gezegenler ve Dünya arasında asansörlerle gidip geliniyormuş.
İlki 2076’da yapılmış.
Dünya artık
fakirlerin yaşadığı sefil bir gezegen olmuş. O yüzden bazı Dünyalılar diğer
gezegenlerde yaşayanlara hınçlanmış.
Dünya için deniyor ki “İnsanlar hâlâ el altındaki en ucuz robotlar değillerdi ama diğer yandan
pek çok iş için onlardan daha uygun bir robot yoktu. Üstelik kendi kendilerine
üreyebiliyorlardı da. Ortaya çıktıklarından beri nesillerdir durmaksızın
çalışıyorlardı; günde üç bin kalori, birkaç kolaylık, azıcık istirahat vakti ve
korkacakları bolca şey verdiğiniz takdirde onları hemen hemen her tür işe
koşabilirdiniz.” Sf.284
Diğer gezegenlerde yaşayan insanlar teknolojik gelişmelerden yararlanmış. Kimilerinin içinde yapay zeka
var. Kuantum bilgisayarı anlamında “kubi” denilen bu yapay zekalar insanların
içindeki ses olmuş. Çeşitli programları var ama temelde kişi nasılsa kubisi de
onun gibi oluyor.
İnsan ömrü
de 200 yıla yaklaşmış ve kimi insanlar bu ömrün bir kısmını farklı
cinsiyetlerde geçirmeyi deneyimlemek istemiş. Hatta aynı anda iki cinsiyeti de. Erdişi,
rahimli erkek gibi tanımlar var bu konuda.
*
Bir Merkürlü
olan Swan Er Hong, büyükannesi Alex’in ölümünün ardından kendisini bir
soruşturmanın içinde buluyor. 191 yaşında vefat eden Alex’in ölümünü soruşturan
bir müfettiş var.
Wang ve Wahram, Alex’in çalışma arkadaşları. Onların anlattığına göre Alex,
kubilere güvenmiyormuş. Swan’ın da kafasında bir tane kubi var. O yüzden Wang
ve Wahram, Swan’a bir şey anlatma konusunda temkinliler.
Alex,
kubilere güvenmediği için çalışmalarını çevrimiçi olmayan ortamlarda tutarmış. Yapay
zekaların anormal olduğunu ve insanları yönettiğini düşünüp buna ilişkin gizli
çalışmalar yürütüyormuş. Ayrıca Dünya, Merkür ve Venüs’teki yaşamları
iyileştirmek için de projeleri varmış.
Alex, Dünya’da
Zasha ile çalışırmış ki Zasha, Swan’ın eski eşi. Swan onu görüp bilgi edinmek
için Dünya’ya gidiyor. Dünya’da Zasha ile görüşüyor. Ondan öğrendiğine göre
Alex, bazı tuhaf kubilere karşı bir mücadele içindeymiş. Ama çok anlatmıyor
Zasha çünkü Swan’ın içinde de bir kubi var.
*
Bir gün Swan’a sokak serserileri saldıracakken Kiran adlı bir genç Swan’i
kurtarıyor. Kiran, bu iyiliğine karşılık Swan’den bir iyilik istiyor, Dünya’dan gitmek. Swan, onun bu isteğini yerine getirip onu Dünya’dan
götürüyor. Venüs’e gitmesini sağlıyor. Orada Shukra ile tanıştırıyor. Kiran,
Shukra ile birlikte çalışmaya başlıyor.
*
Swan, Dünya’da
işlerini bitirip Merkür’e geri dönüyor.
Merkür’de
esrarengiz bir patlama oluyor, Tanyeri adlı şehir yok oluyor. Sığınağa
geçiyorlar. Wahram ile baş başa kalıyorlar ve burada aralarında bir sıcaklık
başlıyor.
Kubilerin (kuantum bilgisayarları) android vücutlara bürünüp insan gibi
ortalarda olduğuna dair spekülasyonlar dolaşıyor. Bunları kim, neden üretti
bilinmiyor. Saldırıda da bir kubinin yardımı olduğu düşünüldüğünden kubilere
karşı şüphe başlıyor.
*
Swan, Dünya’daki gözlemlerinde insanların sefaletinden etkileniyor ve fakirliği bitirmek istiyor. Rahmetli Alex de Dünya’ya yardım etmek istermiş.
Bunun için teraryumlarda hayvan depolarmış. Doğru zaman geldiğinde Dünya’yı
yeniden ikmal etmeye yetecek kadar çok hayvan olmasını istermiş. Swan’a yardım
etmek isteyen Wahram, doğru zamanın geldiğini düşünüyor. Hayvanları Dünya’ya
salıyorlar. Dünyalılar arasında bu durumu uzaylı istilasına benzeten de oluyor,
sevinen de.
*
Wahram, Alex’in
kubilerle ilgili önceden yapmış olduğu bir çalışmayla ilgili bir toplantıya
katılıyor. Burada bazı kubilerin insansı görünümde olup kendi kendi kendilerine
programlandıklarından şüpheleniyorlar. Bunu onlara bir insan mı söyledi, neden
yapıyorlar bilmiyorlar, araştırıyorlar.
O sıralarda Kiran, Lakshmi adlı bilim insanının ofisinde yapay insan gözbebekleri görüyor ve
anlıyor ki Lakshmi “kubinsansılar” adı verilen insan gibi görünen robotlar üretiyor. Kubinsansılar,
konuşmalarının tuhaflığı ve uzun uzun bakmaları ile dikkat çekiyorlar.
Müfettiş kubinsansıları tespit edip tutukluyor.
Lakshmi
insanları korkutup istediği siyasi kararları aldırmak için saldırılar yapmış.
Ürettiği kubinsansıların bir kısmını bir labaratuvar görevlisi “siz kusurlu
oldunuz” deyip salmış. Bir kısmı da sürgüne gönderilmiş. Kitapta bu
kubinsansıların belki de aramızda oldukları yazıyor.
*
Kitabın sonunda
Wahran, Swan’a evlenme teklif ediyor. Swan da kabul ediyor.
Bu ikisinin
bir sevişme sahnesi var kitapta…Wahram ve Swan ikisi de çift cinsiyetli. Sevişmeleri
“Çift kilit ve anahtar” diye tarif ediliyor kitapta. "Swan’ın, Wahram’ınkine
göre daha küçük olan penisi Wahram’ın göbeğini dürtüyor….", "Wahram, tüm rahimli
erkeklerde olduğu gibi küçük vajinası kasık kıllarının o kadar altındaydı ki
sertleşen penisi ona erişimi engelliyordu…", “Birleşmenin en iyi yolu, tahrik
olduktan sonra vajinası büyük olan kişinin büyük olan penisin çoğunu içine
almasından, ardından her iki partner için de akrobatik sayılabilecek bir
hareketle hem geriye hem de öne yaşlanmasından geçiyordu.” Sf.388
*
Kitapta
kurgunun içinde bir de yığınla teknik bilgi var anlamadığım.
Kitap
hakkında internette çok güzel bir yorum gördüm:
“Nasıl ki Moby-Dick için anlattığı hikayenin yanında aynı
zamanda bir balinacılık ansiklopedisi yakıştirması yapılıyorsa, Kim Stanley Robinson'un
bu romanı için de insanoğlunun uzayı kolonize etme yöntemleri hakkında bir
ansiklopedi yakıştirması yapılabilir.”
Kaynak: https://eksisozluk1923.com/entry/143710954
Çok Doğru. Moby Dick, bir balinanın peşinde koşan
balıkçı hikayesi ile birlikte balinaların gelmişini, geçmişini, bilmenizin ne
işinize yarayacağı meçhul pek çok bilgiyi içerir.
Bkz: Moby Dick
2312 de öyle. Kurgunun yanı
sıra uzayla ve uzayda yaşam ile ilgili pek çok bilgi içeriyor.
Beni yordu.